Κωμιακή: Χωριό και τέως κοινότητα της επαρχείας Νάξου του νομού Κυκλάδων. Παλιά υπαγόταν στον Δήμο Κορωνίδας και είχε πληθυσμό 1.294 κατοίκους. Ο παλιός Δήμος Κορωνίδας, που ιδρύθηκε με διάταγμα της 26 Φεβρουαρίου του 1835 (Εφημ.της Κυβερνήσεως αριθ. 4/26-2-1835 σ.36), με πρωτεύουσα την Κορωνίδα (Κωμιακή). περιλάμβανε ακόμα τα χωριά Τρικοκκιές (Κόρωνος), Σκαδό και Κεραμωτή. Παρουσιάστηκε επίσημα, για πρώτη φορά, στη διοικητική ιστορία της νεώτερης Ελλάδας το 1836 (ΦΕΚ 80/28-12-1836 παράρτημα). Με την πιο πάνω οικιστική σύνθεση λειτούργησε ο δήμος μέχρι το 1840, οπότε με το ΒΔ της 3-9-1840 (ΦΕΚ 22/1840) συγχωνεύθηκε με τον δ. Απειρανθίας και έκτοτε έπαψε να αποτελεί ανεξάρτητο αυτοτελή οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης. Ο Δήμος είχε τότε 271 οικογένειες και 967 κατοίκους.
Σύμφωνα με φορολογικό κατάστιχο του 1757, οι Βόθροι (μαζί με το Σκαδό) είχαν 61 φορολογίσιμους κατοίκους, η Κωμιακή 65 και η Κεραμωτή (μαζί με τους Σίφωνες) 11 (Γενικά Αρχεία Κράτους. χειρ. β', 200).
Σε απογραφή επίσης, του 1708, Σεπτεμβρίου 20, τα χωριά Βόθρων έχουν τους ακόλουθους χανέδες (οικογένειες - οίκους): Τρικοκκιές (Κόρωνος) 13. Σκαδός 16. Κομνιακή 21 και Σίφωνες-Κεραμωτή 6 (Γενικά Αρχεία Κράτους, χειρ.β',28).
Σε ιατροστατιστικό πίνακα των Δήμων Νάξου της 10 Δεκεμβρίου 1838 ο Δήμος Κορωνίδας (Κομνιακή, Σκαδός, Τρικοκκιές, Κεραμωτή): Εχει έκταση 8 μίλια, στρέμ 7.000 και σύνορα: Άρκτος Ικάριον πέλαγος, Μεσημβρία Απειρανθία. Η φυσική και υγιεινή του κατάσταση είναι: Ορεινή, λοφώδης, κρημνώδης, αλλά υγιεινή. Ο αριθμός των κατοίκων του: 1292. Τα προϊόντα του: Οίνος, έλαιον, τυρός, κριθή, σμιγάδι, σύκα και το εκλεκτότερον μέρος της σμυρίγλας. Αριθμός ιατρών: Ουδείς. Μαίες 2: Καλή Μπραουδάκη και Μαρουσάκη Ξένου, άνευ αδείας. Πληθυσμός των κατοίκων: Άνδρες 371, γυναίκες 353. Παιδιά μέχρι του 18 έτους: Άρρενα 272, θηλ. 287. Ολικός αριθμός οικογενειών: 319. Ολικός αριθμός Δημοτικού: 299. Γεωργοί: 353. Ποιμένες: 18. Ιερείς: 9 (Σε απογραφή των παπάδων όλης της Νάξου που έγινε στα 1830, αναφέρονται στα Ανώμερα (Κωμιακή, Σκαδό, Τρικοκκιές και Κεραμωτή (10 ιερείς). Ανδρες ιδόντες (ειδότες) γράφειν: 20 και ολικός αριθμός κατοίκων: 1.075 (Παράρτημα 18 του Ελληνικού Ταχυδρόμου του 1839).
Σε απογραφή, τέλος των κατοίκων της Νάξου από το έτος 1896 μέχρι και του 1971, ο δήμος Κορωνίδος παρουσιάζει την εξής εικόνα:
1896: Κωμιακή 1.391, Βόθροι 769, Κεραμωτή 217, Σκαδό 474, Σκεπόνι 11, Μονή Φανερωμένης 22. Σύνολο 2.894.
1907: Κωμιακή 4.122. Σύνολο 4.122.
1920: Κωμιακή 1.320, Απόλλωνας 42, Σκεπόνι 18, Μονή Φανερωμένης 2. Σύνολο 1.382.
1928: Κωμιακή 1.346, Απόλλωνας 88, Σκεπόνι 18, Μονή Φανερωμένης 23, Αγια 35, Μυρίσης 27, Χίλια Βρύση 25, Φαρακλός 19. Σύνολο 1.581.
1940: Κωμιακή 1.370, Απόλλωνας 118, Μονή Φανερωμ. 71. Σύνολο 1.559.
1951: Κωμιακή 1.091, Απόλλωνας 171, Σκαδό 32, Αγια 108. Μυρίσης 165. Σύνολο 1.567.
1961: Κωμιακή 1.033, Απόλλωνας 134, Αγια 67, Μυρίσης 55, Χίλια Βρύση 55. Σύνολο 1.344.
1971: Κωμιακή 690, Απόλλωνας 83, Σκαδό 17, Αγια 29, Μυρίσης 14, Χίλια Βρύση 35. Σύνολο 868
Την 1-5-1727 η Κομνιακή είχε 425 χανέδες (οικογένειες, οίκους). Το 1861 η Κωμιακή είχε 1.055 κατοίκους
ΚΩΜΙΑΚΗ: «Η κοιλάς Κωμιακή κείται προς το Β.Α. της νήσου, εις τους πρόποδας του όρους Κορωνίδος. Το εν αυτή ομώνυμον χωρίον είν' εκ των της Νάξου μεγαλυτέρων. Οι κάτοικοι καταγίνονται εις την γεωργικήν και ποιμαντικήν και μολονότι είναι λοφώδης, είναι σχεδόν κατάφυτος εξ αμπελώνων, παράγει ικανήν ποσότητα σίτου ου γίνεται εξαγωγή, προσέτι παράγει φασούλια, έλαιον και λινάριον, όπερ εργάζονται αι γυναίκες των χωρίων τούτων, καθώς και τα μαλλιά των προβάτων αυτών, κατασκευάζουσαι τ' αναγκαίαι μάτια.
Όλοι σχεδόν οι ποιμένες των δήμων Απειρανθίας, Κορωνίδος και Τραγαίας εισίν ενδεδυμένοι ομοιοτρόπως, φέροντες εις την ζωστήρα αυτών την σφενδόνην δι' ής ρίπτοντες λίθους οδηγούν και διευθύνουν τα ποίμνια αυτών. Εις όλα τα μέρη αυτής υπάρχει γλυκύ αξιόλογον ύδωρ. Έχει ρύακας ικανούς και χείμαρρους καταλλήλους δι' ενέργειαν μύλων. Η εκκλησία καλείται Θεοσκέπαστη εις τιμήν των γενεθλίων της Θεοτόκου.
Προς το μεσημβρινόν μέρος αυτής κείται η κοιλάς καλούμενη Βώθροι, ως εκ του βαραθρώδους σχηματισμού αυτής, περικυκλωμένη εκ βουνών, είναι δ' ορεινή, έχει δύο χωρία. Το μεν Σκαδός, το δε Τρικοκκιά. Παράγει οίνον, έλαιον και σίτον. Εις απόστασιν τριών τετάρτων της ώρας είναι η θέσις καλούμενη Αργοκοιλάς όπου οι Βοθρίται έκαμνον ανασκαφάς επ' ελπίδι ευρέσεως εικόνος της Παναγίας. Μετά παρέλευσιν ετών τινών έκτισαν αυτού εκκλησίαν ην εκάλεσαν η Παναγία η Αργοκοιλιώτισσα εγκαινιασθείσα υπό του Επισκόπου των Κυκλάδων κατά την 17 Μαίου 1851 καθ' ήν παρευρέθησαν εκ των διαφόρων χωρίων της Νάξου περί τας 3.000 ψυχάς.
Οι κάτοικοι των χωρίων τούτων και ιδίως οι της Κωμιακής και Βόθρων εισίν εύρωστοι, αιματώδους έξεως, υψηλού αναστήματος και ευτραφείς, και ιδίως αϊ γυναίκες έχουσαι και το στήθος ανεπτυγμένον. Αύται εισίν εργατικόταται, σκάπτουν την γην και περιπατούν εντός των υδάτων με γυμνούς πόδας, φέρουν επί της κεφαλής αυτών και εις απόστασιν δύο και επέκεινα ωρών δρόμου, είτε ανωφερή, είτε κατωφερή, φορτίον περίπου πεντήκοντα οκάδων, εισί δε τοσούτον εξησκημέναι εις την ισοστάθμισιν της κεφαλής, ώστε θέτουσαι επ'αυτή το φορτίον το αφήνουν ελεύθερον και μόνον βαδίζουσιν ούτω, και ουδέ το κρατούν δια της χειρός, ουδέ δι' άλλου μέσου δένουν ή υποστηρίζουν αυτό. Εισί μελαχριναί, και τας τρίχας έχουν μελανοκαστανάς, σοβαραί αλ' ουχί δύσμορφοι.
Οι κάτοικοι ούτοι εισίν πραείς, ευάγωγοι, θρήσκοι, φιλόπονοι και φιλόξενοι και τρέχουν προθυμότατα προς υποδοχήν του ξένου και ίνα καταστήσουν αυτόν ευδιάθετον προσπαθούν να πίη πολύν οίνον, παρακινούν δι'αυτόν οδόντες στίχους προς τούτο τείνοντας και ιδίως τον εξής:
«Όποιος έλθει εις Κωμιακήν φύγει και δεν μεθύσει είν' ως να' μβή εις εκκλησίαν και να μην προσκυνήσει».
Η περιοχή της Κωμιακής, είναι μία από τις πλουσιότερες σε ιστορία και πολιτισμό και από τις πλέον ενδιαφέρουσες από άποψη φυσικού περιβάλλοντος περιοχές των Κυκλάδων. Αυτός ο μοναδικός πολιτισμός, που γεννήθηκε στα νησιά μας πριν από αρκετές χιλιετίες, που αδελφώθηκε με τρόπο θαυμαστό με το τοπίο και το περιβάλλον, και ο οποίος συνεχίζει να ζει σε ποικίλες μορφές, πρέπει να διαφυλαχτεί αλώβητος και αναλλοίωτος, μέσα σ'ένα ζωντανό και σύγχρονο πνεύμα μιας επίκαιρης πρότασης ζωής.
Το 1912 με το ΒΔ της 29-8-1912 (ΦΕΚ 261/1912 τ. Α') αναγνωρίστηκε η κοινότητα της Κωμιακής που περιλάμβανε τα χωριά:
Ο πληθυσμός της Κωμιακής μαζί με τους οικισμούς της εξελίχτηκε ως εξής: